Phản ứng quốc tế Đảo chính Ai Cập 2013

Trước khi nổ ra

Đoàn thể quốc tế
  •  Liên Hiệp Quốc - người phát ngôn Eduardo del Buey của Liên Hiệp Quốc cho biết rằng trong khi hầu hết các cuộc biểu tình xảy ra một cách yên bình, "các cuộc tường thuật về số lượng người chết và bị thương, về các cuộc xâm phạm tình dục các nhà biểu tình là phụ nữ, cũng như các hành động phá hoại tài sản phải bị lên án mạnh mẽ."[30]
Các quốc gia và lãnh thổ
  •  Syria - Bộ trưởng Bộ Thông tin Omran al-Zoubi nói rằng cuộc khủng hoảng chính trị tại Ai Cập chỉ có thể vượt qua được nếu Morsi nhận ra rằng những người dân Ai Cập với số lượng áp đảo đó không chấp nhận sự hiện diện của ông và muốn ông cách chức. Vào ngày 3 tháng 7, Omran al-Zoubi gọi tổ chức Anh em Hồi giáo là một tổ chức "khủng bố" và là "công cụ của Mỹ".[31]
  •  Anh - Thủ tướng David Cameron tuyên bố trong Viện Thứ dân vào ngày 3 tháng 7 rằng: "Chúng ta nên yêu cầu các bên giữ bình tĩnh và ngừng leo thang bạo lực, và đặc biệt là hành vi xâm phạm tình dục", rằng Vương quốc Anh không "ủng hộ bất cứ nhóm hay Đảng nào. Điều chúng ta nên ủng hộ là các tiến trình dân chủ đúng đắn và chính phủ hợp thức theo đồng thuận."[32]
  •  Hoa Kỳ – Tổng thống Barack Obama nhận định vào ngày 1 tháng 7 trong một cuộc họp báo tại Tanzania rằng: " Điều ưu tiên thứ nhất của chúng ta là các tòa đại sứ và các tòa lãnh sự được bảo vệ. Thứ hai là tiếp tục đòi hỏi tất cả các phe phái tham dự, bất kể người của đảng ông Morsi hay phe đối lập, phải giữ yên ổn. Và mặc dù chúng ta chưa thấy những bạo động mà mọi người lo sợ sẽ xảy ra, cái nguy cơ vẫn còn đó, bởi vậy mọi người phải kiềm chế mình..."[33]
Khác
  • Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã cảnh báo rằng có xảy ra các vụ xâm phạm tình dục trong lúc diễn ra các cuộc biểu tìnhh.[34][35] Trong ba ngày đầu tiên của tháng, các nhà hoạt động nữ quyền đã tường thuật lại rằng có 43 vụ xâm phạm tình dục được khẳng định đã xảy ra với nữ giới trong và ngoài nước.[36]

Sau khi nổ ra

Thành viên Liên minh châu Phi sau khi với Ai Cập bị đình chỉ tư cách thành viên.Đoàn thể quốc tế
  • Liên minh châu Phi - Một tuyên bố của Liên minh này ghi nhận rằng lãnh đạo của Liên minh, bà Nkosazana Dlamini-Zuma, "quan sát thấy rằng cuộc lật đổ chế độ Morsi là sự vi phạm quyền hạn quy định trong hiến pháp Ai Cập và được liệt vào hiến chương Liên minh châu Phi về thay đổi chính phủ vi hiến. [Hội đồng Hoà bình và An ninh (PSC)] sẽ cân nhắc về tình trạng của Ai Cập và đưa ra những quyết định cần thiết."[37] Thông tin thêm về nhận định của Dlamini-Zuma là "bà ấy đang đặc biệt quan tâm về sự căng thẳng lan rộng khắp đất nước và những nguy cơ mà tình trạng này phải đối mặt với vấn đề ổn định và an ninh tại Ai Cập, cũng như sự vững chắc của tiến trình dân chủ. Lập trường nguyên tắc của Liên minh châu Phi về thay đổi chính phủ vi hiến" nhấn mạnh nhu cầu "tìm một câu trả lời thích hợp cho khát vọng dân chủ trong khuôn khổ pháp lý và hiến pháp Ai Cập."[38] Tiếp sau cuộc tranh luận vào ngày 5 tháng 7,[37] Hội đồng Hoà bình và An ninh quyết định đình chỉ tư cách thành viên của Ai Cập vì cuộc đảo chính và cho biết Hội đồng đang gửi một nhóm người có "tư cách phẩm chất đặc biệt" để làm công tác phục hồi trật tự hiến pháp.[39]
  •  Liên minh châu Âu - Đại diện cấp cao của Liên minh về Vấn đề Ngoại giao và Chính sách An ninh Catherine Ashton cho biết: "Tôi sẽ thúc đẩy mọi phía để nhanh chóng trả lại tiến trình dân chủ, bao gồm tự do đất đai, bầu cử quốc hội và tổng thống một cách công bằng cùng với sự tuân thủ hiến pháp, được tiến hành trong một động thái bao quát, từ đó có thể cho phép đất nước phục hồi và hoàn thành tiến trình chuyển đổi dân chủ. Tôi hy vọng rằng nhà lãnh đạo mới sẽ hiệu quả và lập lại được sự quan trọng của việc đảm bảo sự tôn trọng các quyền cơ bản, tự do cơ bản, và luật pháp sẽ giữ cho cơ quan này chịu trách nhiệm về điều này. Tôi cực lực lên án mọi hành vi bạo lực, gửi lời chia buồn đến những gia đình của nạn nhân, và thúc đẩy lực lượng an ninh làm mọi thứ trong khả năng của mình để bảo vệ mạng sống cũng như các sự xâm phạm đối với những công dân Ai Cập. Tôi kêu gọi các bên hãy kềm chế hết mức có thể."[40] Trong chuyến viếng thăm đến Cairo, Ashton đã gặp gỡ tổng thống lâm thời, Adly Mansour, nhưng bà cho biết rất tiếc đã không thể gặp được Morsi. Bà nói: "Tôi tin rằng ông ấy nên được thả ra. Tôi được tin rằng ông ấy vẫn khoẻ. Tôi rất muốn gặp ông ấy."[41] Trước khi tới Ai Cập bà đã kêu gọi "thực hiện một chương trình hoàn toàn hòa giải, bao gồm tất cả các đảng phái chính trị kể cả đảng Huynh đệ Hồi giáo, và chương trình này phải đưa tới một cuộc bầu cử mới càng sớm chừng nào càng tốt."[42]
  •  Liên Hiệp Quốc - Tổng Thư ký Ban Ki-moon cho biết: "Vào thời điểm căng thẳng cao độ và bất ổn tại đất nước, tổng thư ký lặp lại yêu cầu bình tĩnh, bất bạo động, đàm thoại và kềm chế. Một giải pháp toàn diện là điều cần thiết để giải quyết các nhu cầu và mối quan tâm của tất cả người Ai Cập. Bảo toàn các quyền cơ bản, bao gồm tự do ngôn luận và tập hợp vẫn có tầm quan trọng sống còn. Trong cuộc biểu tình của họ, nhiều người Ai Cập đã lên tiếng bày tỏ sự thất vọng sâu sắc và mối quan tâm chính đáng. Đồng thời, sự can thiệp quân sự vào công việc của bất kỳ nhà nước đều đáng lo ngại. Do đó, cốt yếu cần nhanh chóng củng cố quy tắc dân sự theo nguyên tắc dân chủ."[40] Ông cũng kêu gọi "phục hồi nhanh chóng quy tắc dân sự."[43] Ông trao đổi với Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Ai Cập Nabil Fahmy và "kêu gọi kết thúc mọi hành vi bạo lực, đặc biệt là xâm phạm tình dục phụ nữ."[44] Cao ủy Nhân quyền Navi Pillay kêu gọi tất cả các bên cùng thực hiện nỗ lực khôi phục lại bình tĩnh bằng cách bảo đảm nhân quyền của tất cả công dân được tôn trọng và bảo vệ, cũng như được củng cố trong luật lệ vững chắc. Bà cũng kêu gọi Ai Cập chấm chứt việc tùy tiện bắt giữ.[45]
Các quốc gia và lãnh thổ
  •  Argentina - Bộ Ngoại giao đã ban hành một văn bản tuyên bố rằng: "chính phủ Argentina có mối quan tâm về những sự kiện gần đây ở Ai Cập đã dẫn đến sự gián đoạn của quá trình dân chủ, truất quyền của chính quyền hợp pháp, và tình hình chính trị và xã hội phức tạp."[46]
  •  Úc - Thủ tướng Kevin Rudd kêu gọi nhanh chóng trở lại nền dân chủ ở Ai Cập và nâng cao cảnh báo du lịch quốc gia Ai Cập lên mức thứ nhì của quốc gia.[47]
  •  Bahrain - Vua Hamad bin Isa Al-Khalifa viết cho người đồng nhiệm Ai Cập, Adly Mansour, "Với niềm vinh dự to lớn, chúng tôi nhân cơ hội này chúc mừng ông đã giành được dây cương quyền lực ở Ai Cập vào thời điểm quan trọng trong lịch sử. Chúng tôi tin rằng ông sẽ lãnh nhận trách nhiệm để đạt được nguyện vọng của người Ai Cập."[38]
  •  Canada - Tổng thống John Baird kêu gọi "một hệ thống dân chủ minh bạch, tôn trọng tiếng nói của công dân." Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao gọi việc lật đổ Tổng thống Morsi là một "hành động táo bạo" (coup).[48]
  •  Trung Quốc - Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hua Chunying cho biết: "Trung Quốc tôn trọng sự lựa chọn của người dân Ai Cập. Chúng tôi cũng hy vọng rằng tất cả các bên liên quan ở Ai Cập có thể tránh sử dụng bạo lực và giải quyết đúng đắn các tranh chấp thông qua đối thoại và tham vấn và thực hiện hòa giải và ổn định xã hội.".[43]
  •  Đức - Ngoại trưởng Guido Westerwelle phát biểu: "Đây là một trở ngại lớn cho nền dân chủ ở Ai Cập. Ai Cập nên mau chóng phục hồi các trật tự hiến pháp càng nhanh càng tốt. Có một nguy cơ thực tế rằng quá trình chuyển đổi dân chủ ở Ai Cập sẽ bị thiệt hại nghiêm trọng."[40]
  •  Tunisia - Một đảng viên đảng Ennahda, đại biểu của quốc hội Tunisia nói, phong trào Anh em Hồi giáo của Ai Cập và đảng Hồi giáo cầm quyền Ennahda ở Tunisia khác nhau về đường lối thực hiện các chính sách của họ, mặc dù họ có một "chương trình" như nhau. "Chúng tôi chấp nhận phe đối lập trong chính phủ của chúng tôi, họ thì không. Chúng tôi cởi mở sẵn sàng đối thoại, và tiến bộ hơn."
Nhóm đoàn thể chính trị phi quốc gia
  • Al-Qaeda - Lãnh đạo Ai Cập của tổ chức Al-Qaeda, Ayman al-Zawahiri, bình luận trong một video phát hành trên mạng, bày tỏ sự chỉ trích những người Hồi giáo đã đánh mất quyền lực và không thống nhất để thực hiện Sharia. Ông nói: "Cuộc chiến vẫn chưa kết thúc, nó mới chỉ bắt đầu... các quốc gia Hồi giáo phải bỏ ra những nạn nhân và kẻ hy sinh để đạt được những gì họ muốn và khôi phục lại quyền lực từ chính quyền thối nát trị vì Ai Cập."[49]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Đảo chính Ai Cập 2013 http://news.smh.com.au/breaking-news-national/rudd... http://www.smh.com.au/world/five-men-rape-journali... http://www.cbc.ca/news/world/story/2013/07/03/egyp... http://www.cbc.ca/news/world/story/2013/07/04/f-eg... http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/07/20137... http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2013/07/2... http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2013/07/2... http://www.buenosairesherald.com/article/135168/wo... http://www.canada.com/news/Coup+Cairo+thrills+mill... http://www.cbsnews.com/8301-202_162-57592204/syria...